Poseidon rapid intervention & NGO's

Nu ik zo’n twee maanden onderweg ben wordt het eens tijd om de organisatie waarvoor ik werk eens uit te lichten. Tenslotte wist ik zelf ook weinig van het bestaan van Frontex. Ja, een keertje gehoord, maar dat was wel zo’n beetje alles. De volzinnen die ik hieronder schrijf heb ik wat gepikt van de informatiesites van de verschillende organisaties.
De naam Frontex is afkomstig van het Franse Frontières extérieures. Formeel staat het voor Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie. Frontex is ontstaan in 2004 en het hoofdkwartier is gevestigd in Warschau. De belangrijkste taken en haar missie is de lidstaten van de Europese Unie te helpen bij de uitvoering van de EU-regels inzake de externe grenscontroles en de coördinatie van de samenwerking tussen de lidstaten in het beheer van de buitengrenzen. Ieder land blijft wel zelf verantwoordelijk, maar Frontex ziet toe dat dit overal op dezelfde wijze wordt verricht.
En, dat is van belang voor de inzet van de Nederlanders, het verzorgen van operationele bijstand aan de buitengrenzen van de lidstaten. In dit geval de buitengrenzen van Griekenland.
Verder biedt Poseidon rapid intervention Frontex ondersteuning in de organisatie van gezamenlijke terugkeeroperaties.

De gezamenlijke operatie Poseidon begon in 2006, nadat Griekenland aan Frontex had gevraagd voor bewaking van de zee en de landsgrenzen tussen de EU-lidstaat Griekenland en Turkije. De gezamenlijke operatie is verdeeld in twee takken:
- de Poseidon zee-operatie; die houdt toezicht op de zeegrenzen van de EU met Turkije in het Middellandse Zeegebied en de Egeïsche Zee.
- de Poseidon land-operatie; die toezicht houdt op de zuidoostelijke landgrens van de Europese Unie met Turkije op de Evros-rivier.
Vanaf 2011 is deze operatie uitgebreid en in 2015 heet de operatie Poseidon rapid intervention en die duurt tot 31 mei 2016. Wij zijn de zogenaamde guest officers, waarbij ook nog wat extra van ons wordt verwacht; namelijk een flexibele opstelling, een ambassadeur zijn van Frontex, het delen van kennis, maar dan vooral niet onderwijzend. Nou daar kun je dus wel wat mee.
In Moria werd een asielzoekers opvangcentrum opgericht, hier werden de nieuw aangekomen migranten geregistreerd, gecreend en gedebriefd en de verder procedure in gang gezet voor het verkrijgen van asiel. Momenteel worden in dit ‘first reception centre’ Moria ruim 2600 personen gehuisvest. Op een naburig gelegen kamp Kare Tepe zijn 665 vluchtelingen opgevangen. Dit zijn dan voornamelijk de kwetsbaren; gezinnen en zwangere vrouwen. In het opvangkamp van Artsen zonder grenzen nabij Mantamados worden bijna 100 jeugdigen gehuisvest. Deze jeugdigen zijn zonder ouders of verzorgers op Lesbos aangekomen.
De laatste weken is het met enige regelmaat onrustig op het kamp. Er zijn wat vechtpartijtjes tussen de migranten onderling, waarbij ook spullen in de brand worden gestoken en van alles door de lucht vliegt. Ik kijk er niet meer van op als er tijdens de dienst bericht komt om de spullen te pakken en te vertrekken. De ME treedt dan tegen deze orde verstoringen op. En er wordt gedemonstreerd, dat uit zich door kortdurende sitdown acties, het roepen van ‘freedom’ en het organiseren van optochten door de stad Mytilini.

Inmiddels is het 1 juni en is de operatie Poseidon rapid intervention opgehouden te bestaan en de werkzaamheden zijn weer komen te vallen onder de Poseidon sea operation. Een andere kleur pas en verder hetzelfde werk.
Afgelopen week heeft Jantienus met nog een groep leidinggevenden in Athene overleg gehad over onze inzet op Lesbos en ook de inzet op Chios. Dit omdat het aantal migranten die aankomen op de eilanden behoorlijk is afgenomen. Begin juni wordt dit ook in de politiek aan de orde gesteld. Dus het kan zo maar zijn dat deze uitzending ophoudt te bestaan en we vervroegd in Nederland terugkeren.

Rond en op het kamp Moria zijn verschillende organisaties actief. Ik zal ze niet allemaal uitgebreid gaan beschrijven, maar we hebben zoal te maken met:
- IOM (international organisation for migration); die zorgdraagt voor dienstverlening en service bij het verkrijgen van asiel voor migranten.
- UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees), die zorgdraagt voor bescherming, ondersteuning van vluchtelingen met opvang, terugkeer of vestiging in een ander land.
- Mormomen, aanhangers van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen; die zorgen dat het kamp er een beetje leefbaar uitziet.
- Artsen zonder grenzen; zij zorgen voor eerste opvang van vluchtelingen die om het eiland aanlanden en uiteraard verlenen van medische zorg aan de vluchtelingen.
- Stichting bootvluchteling; een groep vrijwilligers die eerste hulp verleent aan kwetsbaarsten (vrouwen, kinderen, zieken en ouderen) onder de bootvluchtelingen. Een verdeling is er gemaakt in een field team, rescue team en medical team. Het fieldteam werkt op het kamp en langs de kust en zorgt dat de vluchtelingen worden opgevangen en van droge kleding wordt voorzien. Op zee zorgen zij voor SAR-acties. Op het kamp Moria zorgen zij tijdens de nachtelijke uren voor de medische hulp.
- Eurorelief; zorgt voor de hulp als de bootvluchtelingen aankomen en zij verwijzen door voor de juiste hulp. Zij zorgen voor het verstrekken van eerste levensbehoeften.
- EASO (European Asylum Support Office); een ondersteuningsbureau voor asielzaken en ondersteuning bieden aan mensen in nood.

Niet elke organisatie wordt betaald en juist de medewerkers van die organisaties verdienen respect voor wat zij doen. Geheel belangeloos nemen zij vrij van werk of offeren vakantiedagen op om vervolgens op eigen kosten naar Lesbos te reizen en hier belangrijk werk te verrichten.

Vanwege het gesloten akkoord tussen de Europese Unie en Turkije over terugname van Syrische vluchtelingen en dat de opvang van de migranten meer leek op de plaatsing in een gesloten detentiecentrum zijn er enkele ngo’s afgehaakt om op het kamp Moria werkzaamheden te verrichten. Voor ik hier kwam te werken was het aantal ngo’s op het kamp behoorlijk meer.
Als de migranten de procedure van asielaanvraag hebben doorlopen, mogen zij het kamp toch weer verlaten en dan kunnen zij vrij gaan over het eiland. Anderen moeten ‘winkelen’ bij de paar mobiele verkooppunten die bij de toegangshekken van het kamp staan.

Doeg!