traffic & visit Nzara

Als ik ben ingedeeld om te gaan co-locaten voor traffic is het de bedoeling om het State HQ te bezoeken en daar in gesprek te gaan met de director of traffic. Gabriel neemt momenteel de functie van director waar en geeft leiding aan 76 mannen en vrouwen. Momenteel heb ik contact met hem over de jaarlijkse Road Safety Campaign.
De verkeerspolitie is net weer even anders gekleed dan de andere soorten van politie in Zuid-Sudan. Geheel in het wit, lekker opvallend en ook lekker besmettelijk met al dat stof hier. De vrouwen dragen een lange rok ruim over de knieën en dat staat uiterst charmant…not.
De leiding van de verkeerspolitie zit meestal op een afstandje, van het gebouw waar zij zijn gehuisvest, het reilen en zeilen van de afdeling te bekijken. Zittend in de schaduw op een plastic stoel onder de Mangoboom, geven zij hun bevelen en dan komt er weer een medewerker aangelopen, springt letterlijk in de houding en krijgt zijn orders, springt weer in de houding en voert uit wat hij opgedragen heeft gekregen.
Als wij bij het bureautje aankomen en de leiding is gespot dan worden er stoelen bijgehaald of de zitplaats wordt aan ons afgestaan. De lopende zaken worden doorgenomen en soms worden er ideeën aangedragen om toe te passen bij hun bezigheden. Overigens dat valt nog lang niet mee omdat ook hier het materiaal ernstig te kort schiet.
Op het terrein staan 2 motorfietsen van het merk CDI. Helemaal als politiemotor opgetuigd met sirene en blauwe en rode lampen. Het ziet er wel fraai uit, maar ze worden niet gebruikt. Beter gezegd, ze kunnen niet worden gebruikt omdat er een onderdeeltje mist en juist dat onderdeel moet uit Khartoum komen. En aangezien Khartoum in het andere land Sudan ligt is het uiterst lastig om de onderdelen in hun bezit te krijgen. En zo wordt de motorfiets steeds ouder en ziet het er eigenlijk niet meer uit. Nu heb ik wel begrepen dat er in Juba een hele serie nieuwe motorfietsen klaarstaat om te verdelen over het land.

Op het terrein van de verkeerspolitie staat ook een bonte verzameling van gecrashte voertuigen. Niet om vooral zichtbaar te maken dat het verkeer ook hier zijn slachtoffers eist, maar meer om de verdere afwikkeling. De kentekenplaat wordt verwijderd en meegegeven aan de eigenaar en daarna blijft de auto staan totdat de zaak helemaal is afgehandeld. En dat gaat hier kennelijk niet zo vlot, want er staan er nogal wat. Overigens bij elk ander bureau tref ik ook altijd wel een ongevalvoertuig aan.

Recent was ik nog getuige van een bijzondere manier van zaken doen met een verkeersovertreder. Deze jongeman had gereden op een Boda-Boda zonder in het bezit te zijn van een rijbewijs en ook had hij geen papieren van het brommertje. Hij droeg gewoon burger kleding, maar bleek een militaire achtergrond te hebben. Hij werd in de houding gezet en de jongeman moest gaan marcheren en de korte bevelen van de ‘wachtcommandant’ opvolgen. Na een poosje in de houding staan op het middenterrein van het hoofdbureau mocht hij weer onze richting terugmarcheren en kreeg hij een flinke uitbrander. De gesprekken gingen in het Arabisch, hoewel het niet zo klonk. Het is een dialect wat hier wordt gesproken en zowel het dialect als het Arabisch versta ik niet. Dus later heb ik de uitleg in het Engels gekregen. Hij moest naar zijn huis toe om daar de papieren van de brommer op te halen. En zo kwam hij even later weer terug, nu achterop een Bora-Bora en meldde zich weer door in de houding te gaan staan met weer een reprimande. En een boete heeft hij niet gekregen.
Een jeugdige overtreder werd gestraft en hij moest het gras op het terrein van de politie weghalen. Een soort HALT dus, maar zelf verzonnen door de leiding daar.
En als je zonder goede reden niet komt opdagen op je werk dan krijg je dus ook straf. Dus twee politiemannen moesten een half uurtje exercitie doen. Marcheren met opgetrokken knieën, stukje links en rechts uit de flank en zonder petje in de zon in de houding staan.

Met enige regelmaat bezoeken we ook de twee locaties in Yambio waar de verkeerspolitie ‘actief’ is. De ene plek is bij de rotonde, waar zo af en toe fanatiek het verkeer wordt geregeld. In mijn beleving heeft het helemaal geen zin, maar ik denk dat het meer een verplichting is. Het is in ieder geval wel grappig om hen met het verkeerregelen bezig te zien. En als er een bestuurder de rotonde verkeerd passeert dan wordt er op een fluitje geblazen. Kennelijk is dit een soort stopteken en de overtreder rijdt gewoon verder. En enige actie van de verkeersagent volgt ook niet, tenslotte is hard hollend achter zo’n wetsovertreder aangaan niet bepaald een eenvoudige klus.
De andere plek voor de verkeerspolitie is op de doorgaande weg bij een wat grote kruising van wegen. Ze staan er en houden toezicht op het verkeer. Uit de gesprekken die ik inmiddels heb gehad blijkt dat zij het vrachtverkeer stopzetten en controleren. Dit zijn dan de vrachtauto’s die uit Uganda komen met goederen. Verder wordt er zo af en toe een brommertje gecontroleerd als die stilstaat. Rijden is al geen optie omdat deze bestuurders vaak niet van plan zijn te stoppen voor de politie en je zo omver wordt gereden.

De hoofdweg van Yambio naar Tambura (noordwesten) en Yambio naar Maridi (oosten) oftewel de A44 is voorzien van flinke verkeersdrempels. Deze drempels zijn ruim 30 centimeter hoog en worden niet aangegeven met een bord of iets dergelijks. Door het verkeer zijn de drempels wel wat afgesleten, maar als je er met een te snelle vaart overheen gaat is de ervaring als inzittende niet plezierig. En als er een stortbui is neergevallen op de rode aarde, dan blijkt nog eens goed dat er totaal geen afwatering is en dat de ’sporen’ in de weg geheel vol staan met water. Uit gesprekken met scholieren heb ik wel begrepen dat men veel last heeft van lui die dan heerlijk door deze volgelopen sporen rijden en het water laten opspatten tegen de voetgangers die daar dan lopen.

Er rijden hier geen minibusjes en slechts één keer heb ik hier een grote bus zien rijden. De Boda-Boda is het vervoermiddel die als taxi wordt ingezet. De vrouwen zitten in amazonezit achterop. Ik heb een keer gezien dat er totaal personen op zo’n brommertje zaten, de bestuurder, een man, een vrouw met een baby op haar rug gebonden en nog een jong kind tussen de man en vrouw in.

De fiets is ook een vervoermiddel dat veel wordt gebruikt. En als je dan eigenlijk nog te klein bent voor een te grote fiets dan ga je ernaast lopen of je gaat niet op het zadel zitten, maar op de stang of gewoon alleen op de trappers steunen. Met een beetje constructie is het mogelijk om 5 jerrycans met water met die fiets te vervoeren. En dat scheelt tenminste 2 keer heen-en-weer sjouwen.

De UN voertuigen die wij gebruiken zijn ook erg oud en krakkemikkig. Het heeft hier natuurlijk flink te lijden en dan gaat er natuurlijk wel eens iets kapot. En dan kun je van een andere auto weer wat afslopen en dat gebruiken om die kapotte auto weer wat op te knappen. Zo bleek recent dat er van de pick-up één wiel wel een hele opvallende andere maat had. Dus ik naar transport om dit eens goed op te laten meten. En inderdaad één wiel een maatje te klein. Het werd direct verholpen en de volgende dag (!) waren de bandenmaten weer allemaal hetzelfde, behalve de profilering. En op de compound staat er nu vast ergens een wagen met… 3 soortgelijke wielen.
Het was trouwens toch de week van meer gedoe met voertuigen. Ik stond namelijk ook nog even met panne. Na het boodschappen doen op de markt bleek het starten van de motor wel een heel raar geluid te geven. Nog net geen ‘klik’ (kapotte startmotor), maar een ratelend geluid. Nu is mijn technische kennis beperkt, maar ergens stond mij bij dat als je de auto een klein stukje weet te verplaatsen dat de motor dan wel eens wil pakken. Dus even de auto wat opgeduwd met de welwillende medewerking van mijn buddy Ruud en starten weer. Niet dus!
Via de telefoon werd Eike geïnformeerd en die heeft op zijn buurt transport georganiseerd. Na een kwartiertje kwam de hulp en met wat poeren met een schroevendraaier onder de motorkap, een draai aan het sleuteltje in het contactslot, liep de motor weer. Mazzel dat het niet te ver weg was en ook dat we nog een beetje knap konden aangeven waar we stonden. Hier is namelijk geen straat voorzien van een naambord. Omdat mijn telefoon nog niet helemaal vol is gezet met belangrijke personen, maar die van Eike er wel in stond was er toch nog een hulplijntje.

De afgelopen week ook weer eens iets anders gedaan dan het gebruikelijke co-locaten. Headquarters in Juba heeft het verzoek gedaan om een volledige inventarisatie te doen van alle politiebureau in het land. Daarvoor is een lijst opgestuurd met een veelvoud aan vragen en bezigheden die moeten worden afgelopen en uitgevoerd. Omdat er in Western Equatorian State drie vooruitgeschoven politieposten zijn is het niet noodzakelijk om vanuit Yambio al die politieposten van de SSPS te bezoeken. Eigenlijk wel erg jammer, want dat was een mooi klusje geweest met enkele keren een long range patrol. Maar ons team heeft in ieder geval Nzara toebedeeld gekregen. Omdat het verder weg is dan 10 kilometer wordt zo’n patrouille met 2 voertuigen uitgevoerd. Dit komt de veiligheid wat ten goede en ook als er onverhoopt een technisch probleem de kop komt opsteken dan is er in ieder geval nog een auto beschikbaar. Ook is het erg makkelijk als je komt vast te staan in de modder dat de ander je er nog kan uitlieren.
Met Maria, Leiff (uit Zweden en van CSB) en Ruud zijn we rond 09.00 uur vertrokken. De eerste stop was bij het uitgiftepunt van de diesel. Ook hier is het veel moeite om de voertuigen af te tanken, terwijl je zelf niet eens zo heel veel hoeft te doen want het tanken wordt voor je gedaan. Het enige is dat je een bon moet tekenen en dat alles is op de compound zelf beschikbaar. Dus je hoeft er eigenlijk niet eens voor om te rijden. De tweede stop bij het State HQ Yambio om daar onze bijzondere gasten op te halen. Een gevangene die in het ziekenhuis van Nzara medische zorg diende te krijgen. De arrestant was veroordeeld voor moord en werd bewaakt door 2 politiemensen van de SSPS. Eén voorzien van een Kalashnikov en de ander had een soort lange dikke wapenstok mee. De gasten gingen bij Maria en Leiff in de auto en dat vond ik in ieder geval niet zo heel erg. De drie mannen droegen om het zomaar te zeggen een typisch Afrikaans ‘luchtje’ bij zich.
Zorgen voor ontsnapping waren er niet, het komt bijna niet voor dat er een arrestant vlucht. De kans dat je het overleeft is zeer gering, want je wordt hier dus simpel gezegd gewoon afgeschoten. En als ze je dan niet weten te raken dan kom je vanzelf weer tevoorschijn, want verborgen blijf je hier niet zonder dat je doodgaat.
Ik was de patrol-leader van de 2 voertuigen. Dit betekende niet meer en niet minder dat ik voorop reed en de radiocommunicatie verzorgde met de radio room in Yambio. Wel leuk om voorop te rijden en zeker omdat ik, maar Ruud ook, nog nooit in Nzara waren geweest en al helemaal niet wisten hoe het eruit zag, hoe ver het rijden was en meer van die zaken. Het enige dat bekend was, was dat wij in de richting van Ezo moesten rijden.
Na een uurtje rijden over de rode aarde reden we Nzara binnen. Voor Hollandse begrippen een gat, maar ook wel weer heel ‘anders’ dan Yambio. Het is er allemaal wat ruimer en van Leiff kregen we via de radio door dat we bij de eerste rotonde linksaf moesten. Na een paar kilometer bereikten we het ziekenhuis voor specialistische hulp voor onze gevangene. De verwachting was een half uurtje, maar het duurde 5 keer zo lang. Het betrof een ziekenhuis voor lepra patiënten en ook de behandeling voor HIV was hier een specialisatie. Het was er in ieder geval heel erg druk met patiënten en het zag er toch nog wel redelijk uit. Uiteraard heb ik ook nog even rondgesnuffeld en een gesprek gehad met één van de doktoren in één van de drie behandelkamers. Gewoon even tussen de bedrijven door (van hem, maar ook van mij) een praatje maken. Verder op het terrein was kennelijk de operatiekamer en er werd druk schoongemaakt, maar of het daar allemaal wel zo steriel is. Ik heb er mijn bedenkingen bij, maar ja het is hier tenslotte wel Afrika. Voor het ziekenhuis zijn een paar kraampjes ingericht waar je drinken kunt kopen en heel bijzonder was ook om te zien dat de patiënten of familie dus met matrassen het terrein van het ziekenhuis opgaan of afkomen, dan denk je toch even….
Omdat het allemaal wat langer duurde met de gevangene, zijn Ruud en ik maar even bij de plaatselijke politie aangegaan omdat daar de eigenlijke taak voor ons lag. Na wat vragen kwam het hoofd van de politie, luitenant-kolonel Fraser Angoluwa, uit een kamer tevoorschijn. Na een korte uitleg wat de bedoeling was, begreep hij waarvoor wij kwamen. Hij was overigens al geïnformeerd dat deze informatieronde stond te gebeuren. In zijn kamer hebben we de vragenformulieren doorlopen en waar nodig een toelichting gegeven en ook ontvangen. Het beging was al gelijk moeilijk, want hij wist niet precies hoeveel politiemensen hij in zijn gebied had werken en het aantal vrouwen was eerst meer dan het aantal mannen. Het bleek dat hij de aantallen wat door elkaar gehaald. Met hulp van zijn deputy kwamen we er wel uit. Hij had een redelijk bureau, maar het ontbrak ook dit bureau en deze chief aan veel. Geen patrouillevoertuig, geen radiocommunicatie, geen elektra, maar wel in het rijke bezit van één exemplaar met de wetgeving van Zuid-Sudan. Maar wel alle facetten van de politiedienst in huis, namelijk traffic, community policing en CID. Bij deze opdracht was het ook de bedoeling alle vertrekken op de foto te zetten. De chief verleende alle medewerking, maar wilde zelf ook wel graag op de foto. Overigens dat wilden zijn collega’s ook en omdat ik ook niet de beroerdste ben, staan ze er bijna allemaal op. De baas was een grote vent, dus ik had eigenlijk verwacht dat hij netjes achteraan ging staan, maar nee hoor, hij was de baas en hij ging pontificaal voor zijn manschappen staan.
Een machtige ervaring om weer eens wat verder van huis zo’n bureau te bezoeken. Na een hartelijk afscheid hebben we de gevangene met de SSPS-ers opgehaald bij het ziekenhuis en zijn we weer in een uurtje teruggereden. Eigenlijk viel de afstand in kilometers erg mee, want Nzara ligt uiteindelijk maar 20 kilometer westelijk van Yambio.
De gevangene werd veilig en wel weer afgeleverd bij het State HQ en de meegelifte medewerker van de CID uit Nzara hebben we daar ook achtergelaten. Als laatste wapenfeit die dag moest ik deze activiteit nog even in het registratiesysteem ‘verantwoorden’.
En de volgende dag heb ik het co-location assessment report verder uitgewerkt en voorzien van de foto’s. Het is inmiddels klaar om te versturen naar HQ Juba.

Ver van huis denk je zo af en toe ook wel eens aan gebeurtenissen die in Nederland plaatsvinden. Eén daarvan vindt altijd plaats op de tweede donderdag in juni in Warnsveld. Daar is de Tuin van Bezinning en dat is de plaats waar Nederlandse politiemensen, die tijdens het werk zijn omgekomen door geweld of een verkeersongeval, worden herdacht en waar ik de familie van Bert, Jim en Peter & Suzanne altijd tref. Het voelt vreemd om er die dag niet bij te zijn. Hier in Yambio heb ik even stilgestaan bij hun tragedie en dat zal ik ook doen op 29 juli.

Tot slot wil ik alle lezers die inmiddels hebben gereageerd op mijn verhalen bedanken. Aan het einde van deze missie wil ik een boekwerk laten maken van alle verhalen en de reacties. Dat maakt dan een mooi compleet overzicht van hoe het hier in Zuid-Sudan was en hoe jullie mijn verhalenreeks hebben ervaren. Verder is het ook ontzettend leuk om iets van jullie te vernemen, een soort ‘levenslijntje’ van Nederland naar hier.

Doeg!